Xe nâng hàng là một trong những phương tiện được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp, kho bãi, vận tải và xây dựng hiện nay. Vậy bạn có bao giờ thắc mắc, cấu tạo của xe nâng hàng gồm có những bộ phận nào ? Vai trò của từng bộ phận đó là gì không ?
Nếu bạn đang tìm kiếm những thông tin mà tôi đề cập ở trên, vậy thì chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo chi tiết của một chiếc xe nâng hàng ngay trong bài viết này nhé.
Cấu tạo của xe nâng hàng
Xe nâng hàng được cấu tạo từ rất nhiều bộ phận lớn nhỏ khác nhau, tuy nhiên trong đó có 12 bộ phận chính gồm có:
- Khung xe
- Động cơ
- Hệ thống truyền động
- Hệ thống thủy lực
- Cột nâng
- Càng nâng
- Hệ thống lái
- Cabin
- Hệ thống điều khiển
- Đối trọng
- Bánh xe
- Hệ thống phanh
Ngay sau đây, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về đặc điểm và vai trò của 12 bộ phận chính cấu tạo nên một chiếc xe nâng ở trên.
1. Khung xe nâng hàng
Khung xe nâng hàng là bộ phận cốt lõi, là “xương sống” của chiếc xe nâng, chịu trách nhiệm nâng đỡ toàn bộ trọng lượng của hàng hóa và bản thân xe. Khung xe nâng thường được chế tạo từ thép cường độ cao, có cấu trúc dạng hộp hoặc chữ I để đảm bảo độ cứng vững, chịu lực tốt.
Các loại thép thường dùng để làm khung xe nâng như: Q345, Q235, ASTM A36. Tùy thuộc vào từng loại khung xe điện, xe dầu hay tải trọng để lựa chọn thép cho phù hợp.
2. Động cơ xe nâng
Động cơ xe nâng là bộ phận cung cấp năng lượng cho xe hoạt động, thực hiện các chức năng nâng hạ, di chuyển hàng hóa. Hiện nay có một số loại động cơ xe nâng phổ biến như:
- Động cơ dầu Diesel
- Động cơ điện
- Động cơ Gas
Tùy thuộc vào từng loại động cơ mà chúng sẽ có cấu tạo riêng, chúng tôi sẽ có một bài viết giới thiệu chi tiết về nó, mọi người có thể tìm đọc nhé.
3. Hệ thống truyền động xe nâng
Hệ thống truyền động xe nâng là cầu nối giữa động cơ và các bộ phận di chuyển (bánh xe) hoặc bộ phận công tác (hệ thống nâng hạ), có nhiệm vụ truyền và biến đổi mô-men xoắn, tốc độ từ động cơ để xe nâng có thể di chuyển và thực hiện các thao tác nâng hạ hàng hóa.
Có 4 loại hệ thống truyền động xe nâng chính gồm:
- Hệ thống truyền động cơ khí (Mechanical Transmission)
- Hệ thống truyền động thủy lực (Hydrostatic Transmission)
- Hệ thống truyền động thủy tĩnh (Hydrostatic Drive)
- Hệ thống truyền động điện (Electric Drive)
4. Hệ thống thủy lực
Hệ thống thủy lực trên xe nâng là một hệ thống truyền động sử dụng chất lỏng (thường là dầu thủy lực) dưới áp suất cao để truyền lực và điều khiển các hoạt động nâng hạ, di chuyển càng nâng, và các chức năng khác của xe.
Cấu tạo của hệ thống thủy lực trên xe nâng hàng gồm:
- Bơm thủy lực (Hydraulic Pump)
- Thùng dầu (Hydraulic Tank/Reservoir)
- Van điều khiển (Control Valves)
- Xi lanh thủy lực (Hydraulic Cylinders)
- Motor thủy lực (Hydraulic Motor)
- Bộ lọc (Filter)
- Đường ống, ống dẫn (Hoses, Pipes, Tubes)
- Đồng hồ đo áp suất (Pressure Gauge)
5. Cột nâng càng
Cột nâng (hay còn gọi là khung nâng – Mast) là bộ phận quan trọng bậc nhất của xe nâng, có chức năng chính là nâng hạ và giữ hàng hóa ở độ cao mong muốn. Cột nâng xe nâng thường được chế tạo từ thép cường độ cao, có cấu trúc dạng ống lồng (telescopic) để có thể thay đổi chiều cao linh hoạt.
Cấu tạo của cột nâng gồm:
- Khung nâng ngoài (Outer Mast)
- Khung nâng trong (Inner Mast)
- Xi lanh nâng (Lift Cylinder)
- Xi lanh nghiêng (Tilt Cylinder)
- Xích nâng (Lift Chains)
- Giá đỡ càng nâng (Carriage)
- Con lăn dẫn hướng (Roller Bearings)
6. Càng nâng
Càng nâng (Forks) là bộ phận công tác chính của xe nâng, tiếp xúc trực tiếp với hàng hóa để thực hiện việc nâng, hạ và di chuyển. Chúng có dạng hai thanh thép dài, dẹt, được gắn vào giá đỡ càng nâng (Carriage) và có thể điều chỉnh khoảng cách giữa hai càng để phù hợp với kích thước của pallet hoặc hàng hóa. Nó thường được chế tạo từ thép cường độ cao, có khả năng chịu lực và chống mài mòn tốt.
7. Hệ thống lái
Hệ thống lái của xe nâng là bộ phận cho phép người vận hành điều khiển hướng di chuyển của xe, giúp xe di chuyển linh hoạt và chính xác trong quá trình làm việc. Hệ thống lái ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, an toàn và hiệu quả công việc của xe nâng.
Cấu tạo của hệ thống lái gồm:
- Vô lăng (Steering Wheel)
- Trục lái (Steering Column)
- Cơ cấu lái (Steering Gear)
- Thanh dẫn động lái (Steering Linkage)
- Bánh xe dẫn hướng (Steering Wheels)
- Hệ thống trợ lực (Power Steering System)
8. Cabin xe nâng
Cabin xe nâng, hay còn gọi là buồng lái, là không gian làm việc của người vận hành xe nâng, được thiết kế để đảm bảo an toàn, sự thoải mái và hiệu quả trong quá trình điều khiển xe. Cabin xe nâng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người lái khỏi các yếu tố môi trường và nguy cơ tiềm ẩn trong quá trình vận hành.
9. Hệ thống điều khiển xe nâng
Hệ thống điều khiển xe nâng là tập hợp các thiết bị và cơ cấu cho phép người vận hành kiểm soát toàn bộ hoạt động của xe, bao gồm di chuyển, nâng hạ, và các chức năng phụ trợ khác.
Cấu tạo của một hệ thống điều khiển xe nâng gồm:
- Các thiết bị đầu vào (Input Devices)
- Bộ điều khiển trung tâm (ECU – Electronic Control Unit)
- Các cơ cấu chấp hành (Actuators)
- Bảng đồng hồ hiển thị (Dashboard Display)
10. Đối trọng xe nâng
Đối trọng xe nâng (Counterweight) là một khối lượng lớn, thường làm bằng gang đúc hoặc thép, được gắn ở phía sau xe nâng. Nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cân bằng trọng lượng của hàng hóa khi nâng, đảm bảo xe nâng không bị lật đổ về phía trước, giữ cho xe ổn định và an toàn trong quá trình vận hành.
11. Bánh xe nâng
Bánh xe nâng là bộ phận chịu tải trọng của xe và hàng hóa, đồng thời cho phép xe di chuyển linh hoạt trên các bề mặt khác nhau. Cấu tạo gồm có:
- Lốp xe (Tire)
- Mâm xe (Rim/Wheel)
- Vòng bi (Bearings)
- Trục xe (Axle)
Xem thêm: Nguyên nhân khiến xe nâng không tiến lùi được, cách sửa chữa hiệu quả
12. Hệ thống phanh
Hệ thống phanh xe nâng là một hệ thống an toàn quan trọng, có nhiệm vụ giảm tốc độ, dừng xe và giữ xe đứng yên khi cần thiết. Cấu tạo cơ bản của hệ thống phanh thủy lực bao gồm:
- Bàn đạp phanh (Brake Pedal)
- Xy lanh phanh chính (Master Cylinder)
- Bầu trợ lực phanh (Brake Booster)
- Đường ống dẫn dầu (Brake Lines)
- Xy lanh bánh xe (Wheel Cylinders)
- Cơ cấu phanh (Brake Assembly)
- Phanh đỗ (Parking Brake)
Như vậy, trên đây là đặc điểm và chức năng của 12 bộ phận chính trên xe nâng hàng. Chúng tôi sẽ có một số bài viết chia sẻ cụ thể về từng bộ phận, mong rằng các bạn có thể theo dõi để hiểu cụ thể hơn.
Tiếp theo, chúng ta cùng tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của xe nâng hàng, xem thử nó được vận hành như thế nào thông qua cấu tạo xe nâng ở trên nhé.
Nguyên lý hoạt động của xe nâng hàng
Xe nâng hàng là thiết bị sử dụng động cơ (điện hoặc đốt trong) để thực hiện các thao tác nâng, hạ và di chuyển hàng hóa trong kho bãi, nhà xưởng. Nguyên lý hoạt động của xe nâng hàng dựa trên sự phối hợp của nhiều hệ thống khác nhau, bao gồm: hệ thống truyền động, hệ thống thủy lực, hệ thống nâng hạ, hệ thống lái và hệ thống điều khiển.
Cụ thể như sau:
Khi khởi động, động cơ (đốt trong hoặc điện) cung cấp năng lượng cho hệ thống truyền động, giúp xe di chuyển tiến, lùi thông qua hộp số, trục truyền động và bánh xe. Bên cạnh đó, hệ thống lái (thường có trợ lực) sẽ cho phép người vận hành điều khiển hướng di chuyển.
Để nâng hạ hàng hóa, hệ thống thủy lực được kích hoạt. Bơm thủy lực, dẫn động bởi động cơ, hút dầu và tạo áp suất cao, truyền đến các xi lanh nâng và xi lanh nghiêng thông qua hệ thống van điều khiển. Dưới tác dụng của áp suất dầu, xi lanh nâng đẩy khung nâng di chuyển lên cao, kéo theo giá đỡ càng nâng và càng nâng (đang giữ hàng) thông qua hệ thống xích nâng. Xi lanh nghiêng giúp điều chỉnh góc nghiêng của khung nâng.
Người vận hành điều khiển toàn bộ quá trình nâng hạ và di chuyển thông qua vô lăng, cần điều khiển, bàn đạp ga và phanh. Các hệ thống an toàn như phanh, đối trọng, khung bảo vệ, còi, đèn đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành.
Tổng kết
Cấu tạo xe nâng bao gồm 12 bộ phận chính, những bộ phận này sẽ kết hợp với nhau để giúp xe nâng hàng có thể vận hành một cách an toàn và hiệu quả nhất.
Hi vọng rằng, qua bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về một chiếc xe nâng có những bộ phần nào, cũng như cách chúng hoạt động ra sao.
Tiến Phát (TPG) cảm ơn mọi người đã theo dõi hết bài viết chia sẻ về cấu tạo xe nâng của chúng tôi.
