Xe nâng đối trọng là dòng xe nâng hàng phổ biến và mang tính biểu tượng nhất trong ngành xe nâng công nghiệp. Chúng là công cụ không thể thiếu trong hầu hết các hoạt động của kho bãi, từ xếp dỡ container đến di chuyển pallet trong nhà xưởng. Tiến Phát Group (TPG) sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về cấu tạo, đặc điểm và phân loại xe nâng đối trọng trong bài viết này.
Xe nâng đối trọng là gì ?
Xe nâng đối trọng (Counterbalance Forklift) là một loại phương tiện nâng hạ hàng hóa có thiết kế thêm bộ phận đối trọng ở phần sau xe để cân bằng trọng lượng của hàng hóa khi được nâng ở phía trước. Nhờ đó, nó mang đến sự ổn định và an toàn khi di chuyển và nâng hàng. Xe nâng đối trọng có nhiều loại bao gồm chạy bằng động cơ dầu, động cơ điện và tải trọng nâng từ 1 – 10 tấn.
Xe nâng đối trọng có càng nâng tương thích với nhiều loại pallet hàng hóa khác nhau (pallet 1000 x 1200, 1200 x 1200, 1400 x 1400, 1500 x 1500,…). Hơn nữa, xe có thiết kế nhỏ gọn nên dễ dàng di chuyển trong các nhà máy, kho xưởng và được ứng dụng nhiều trong ngành logistic, sản xuất, di dời máy móc,…
Đặc điểm của xe nâng đối trọng
Ưu điểm xe nâng đối trọng
- Thiết kế nhỏ gọn, bán kính quay vòng chỉ khoảng 1.32m, nhờ đó dễ dàng di chuyển và làm việc trong không gian hẹp.
- Xe có đầy đủ các phân khúc tải trọng, từ xe nâng đối trọng 1 tấn, 2 tấn, 3 tấn cho đến những chiếc xe nâng đối trọng 5 tấn hoặc lớn hơn.
- Xe nâng đối trọng điện ít gây tiếng ồn, không phát ra khí thải giúp bảo vệ môi trường, rất phù hợp khi làm việc trong nhà.
- Xe nâng đối trọng chạy bằng dầu có động cơ khỏe, sức mạnh lớn hơn, phù hợp cho các công việc ngoài trời.
- Xe được thiết kế bởi kim loại chắc chắn, kết cẩu khỏe nên rất bền và tuổi thọ cao.
- Giao diện điều khiển đơn giản, trực quan cho người vận hành.
Nhược điểm xe nâng đối trọng
- Chi phí thuê và mua sẽ thường cao hơn so với các loại xe nâng truyền thống khác.
- Yêu cầu bảo trì khắt khe, đặc biệt đối với xe nâng chạy bằng động cơ đốt trong.
- Xe nâng đối trọng chạy bằng dầu gây ra tiếng ồn và khí thải khá lớn.
- Nếu không được vận hành đúng cách, xe có nguy cơ mất cân bằng, đặc biệt khi nâng hàng nặng lên cao hoặc di chuyển trên địa hình gồ ghề.
- So với các loại xe chuyên dụng cho kho hẹp như reach truck, xe nâng đối trọng cần một bán kính quay vòng và không gian hoạt động lớn hơn.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đối trọng xe nâng
Cấu tạo của đối trọng xe nâng
- Vật liệu chế tạo: Thường được làm bằng gang, thép hoặc bê tông, đây là những vật liệu có khối lượng riêng lớn với kích thước nhỏ gọn.
- Hình dạng: Đối trọng được thiết kế ở dạng khối đặc, được thiết kế phù hợp với kiểu dáng của xe.
- Kích thước: Phụ thuộc vào tải trọng của xe nâng, nếu xe nâng có tải trọng lớn, đối trọng cũng sẽ lớn hơn.
- Vị trí lắp đặt: Đối trọng thường được cố định ở phía sau khung xe, phía sau trục bánh sau, để tạo sự cân bằng tối ưu khi nâng hàng.
- Kết cấu: Đối trọng có thể được thiết kế liền khối hoặc ghép từ nhiều khối nhỏ.
- Kết nối: Đối trọng được gắn chắc chắn vào thân xe bằng bu lông và mối hàn để nó không bị xê dịch khi di chuyển.
Nguyên lý hoạt động của đối trọng xe nâng
Nhìn chung, đối trọng xe nâng hoạt động dựa trên nguyên tắc đòn bẩy. Khi nâng hàng, tải trọng hàng hóa ở đầu càng nâng sẽ tạo ra mô men xoắn về phía trước. Lúc này, đối trọng sẽ tạo ra lực cân bằng ở phía sau, giúp giữ xe ổn định và ngăn xe không bị lật ngửa về phía trước.
Khối lượng của đối trọng cũng được tính toán cẩn thận để có thể cân bằng tải trọng nâng tối đa của xe, giúp vận hành xe nâng an toàn. Nếu tải trọng hàng hóa vượt quá khả năng của xe, đối trọng không đủ trọng lượng để cân bằng sẽ dễ gây ra tình trạng lật xe.
Xem thêm: Quy trình vận hành xe nâng an toàn
Phân loại các loại xe nâng đối trọng
Phân loại theo nguồn năng lượng
Xe nâng đối trọng dầu diesel
- Ưu điểm: Công suất vận hành lớn, hoạt động mạnh mẽ, thích hợp cho các công việc ngoài trời và nâng hạ hàng hóa nặng.
- Nhược điểm: Gây ra tiếng ồn, khí thải ra môi trường, chi phí vận hành cao vì tốn tiền mua nhiên liệu.
Xe nâng đối trọng điện
- Ưu điểm: Ít tiếng ổn, không gây ô nhiễm không khí, vận hành êm ái và chi phí vận hành thấp.
- Nhược điểm: Thời gian hoạt động có giới hạn do dung lượng của pin, công suất nâng hạ cũng thấp hơn xe nâng dầu.
Xe nâng đối trọng chạy gas/LPG
- Ưu điểm: Vận hành êm ái, ít tiếng ồn hơn xe nâng dầu, thân thiện với môi trường hơn.
- Nhược điểm: Công suất vẫn thấp hơn xe nâng dầu và chi phí nhiên liệu thì cao hơn xe nâng điện.
Xem thêm: Xe nâng chạy bằng gas là gì?
Phân loại theo tải trọng
Xe nâng đối trọng có đa dạng tải trọng, phổ biến gồm có:
- Xe nâng đối trọng 1 tấn.
- Xe nâng đối trọng 2 tấn.
- Xe nâng đối trọng 3 tấn.
- Xe nâng đối trọng 5 tấn.
- Xe nâng đối trọng 10 tấn.
Phân loại theo cách thức vận hành
- Xe nâng đối trọng ngồi lái: Người vận hành ngồi trong cabin của xe để điều khiển xe.
- Xe nâng đối trọng đứng lái: Người vận hành đứng trên sàn xe để điều khiển, dòng xe này có thiết kế gọn hơn, dễ dàng di chuyển trong không gian hẹp.
Phân loại theo chiều cao nâng
Chiều cao xe nâng đối trọng cũng rất đa dạng, dao động từ 3m đến 6m. Nếu bạn cần xếp dỡ hàng hóa lên các kệ trong kho, hãy đo lường chiều cao của kệ để lựa chọn loại xe nâng đối trọng có chiều cao phù hợp.
Các câu hỏi thường gặp về xe nâng đối trọng
Xe nâng đối trọng và xe nâng reach truck khác nhau như thế nào?
Sự khác biệt chính nằm ở thiết kế và ứng dụng. Xe nâng đối trọng dùng khối nặng phía sau để cân bằng. Xe reach truck có hai chân càng ở phía trước và cơ cấu vươn ra để lấy hàng. Xe đối trọng đa năng hơn, trong khi xe reach truck chuyên dụng cho kho kệ cao, lối đi hẹp.
Vận hành xe nâng đối trọng có cần chứng chỉ không?
Có. Theo quy định, để đảm bảo vận hành xe nâng an toàn, bất kỳ người nào điều khiển xe nâng đối trọng tự hành đều phải trải qua khóa đào tạo và có chứng chỉ lái xe nâng hợp lệ.
Làm thế nào để chọn tải trọng xe nâng đối trọng phù hợp?
Hãy xác định khối lượng kiện hàng nặng nhất bạn thường xuyên nâng và chọn xe có tải trọng cao hơn mức đó khoảng 20% để đảm bảo an toàn.
Tổng kết
Với ngành công nghiệp như logistic, sản xuất, thương mại, di dời máy móc, hầu hết sử dụng xe nâng đối trọng. Nó không chỉ giúp tiết kiệm thời gian xếp dỡ hàng hóa mà còn đảm bảo an toàn khi nâng hạ hàng hóa nặng. Hy vọng, qua những thông tin mà Tiến Phát Group chia sẻ, bạn đã hiểu rõ hơn về đặc điểm, cấu tạo và phân loại của xe nâng đối trọng, từ đó giúp bạn dễ dàng đưa ra quyết định thuê hoặc mua loại xe phù hợp với nhu cầu công việc.
